Eminönündeki câmiin ilk banisi, lll. Murad’ın zevcesi ve lll. Mehmed’in annesi olan Safiye Sultan’dır. O zamanki gümrüğe nâzır bir mahalde, bedelleri iki misli ödenmek suretiyle istimlâk edilerek. Temeli merasimle atıldı. Câminin ilk mîmârı, Davud Ağa, 1597 (H. 1006) senesi muharreminin ikinci cumartesi günü, maiyetinde pek çok bennâ mimar, mühendis, neccâr (dülger) ve taşçı ustası olduğu hâlde inşâata başladı. Davud Ağa, dolma bir arâziye atılan câminin temellerinden değirmen döndürecek kadar su çıktığını görünce, gece gündüz tulumbalarla suları boşaltmış ve başlarını kurşun kuşaklarla birleştirdiği kazıklar üzerine blok taşlar atmak suretiyle, duvarları yer seviyesinden bir miktar yükseltmeğe muvaffak olmuştur.

İnşâat, Davud Ağa’nın vefatı üzerine (M. 1599) durmuştur. Yeni mîmârbaşı Dalgıç Ahmed Çavuş, yeniden faaliyete geçip, temelleri ilk pencereler hizasına kadar yükseltmiş ise de, Üçüncü Mehmed’in (1603), müteâkiben Safiye Sultan’ın vefâtı (1605) üzerine inşaat tamâmen durmuştur.

Câmi inşaatı, aşağı yukarı 58 yıl bu şekilde kaldıktan sonra, 1660, senesinde yeni bir hayır müessesesi kurmak niyetinde olan Turhan Vâlide Sultan tarafından yeniden başlatılmıştır. Câminin tamamlanarak, etrâfına çifte çarşı, türbe, dârulkurrâ, mektep, sebil, çeşme ve denize nâzır bir kasır (köşk) inşâsını şehreminliğine bağlı hâssa mîmârları ocağına bildirmiştir. Sermîmâr-ı hâssa Mustafa Ağa’nın nezâretinde, derhal keşif yapıp faaliyete geçen ocak (daire), veziriâzamla işbirliği yapmak suretiyle, câmi, 1665 (H. 1076) tarihinde ikmâl edilmiştir.
Câmi ve külliyesinin açılış merâsimine başta Pâdişah Dördüncü Mehmed ve Turhan Vâlide Sultan olmak üzere, vezir-i âzam Köprülü Fâzıl Ahmed Paşa, vezirler ve ulemâ iştirak etmişlerdir. Emsalsiz acem ve Mısır halıları üzerinde kılınan cuma namazını müteakip, bütün davetlilere kıymetli hediyeler dağıtılmış; davetliler de, bilmukâbele, beraberlerinde getirdikleri kıymetli halı ve avizelerle câmiyi donatmışlardır.

2004-02-08
Fazilet Takvimi