41 yaşındaki Ergenç'ten Kanuni olamayacağını ifade eden Halaçoğlu, "Kanuni ince uzun bir adamdı, dizide pehlivan gibi. Böyle bir Hürrem, arayın kapısından geçemezdi" dedi

41 yaşındaki Ergenç'ten Kanuni olamayacağını ifade eden Halaçoğlu, "Kanuni ince uzun bir adamdı, dizide pehlivan gibi. Böyle bir Hürrem, arayın kapısından geçemezdi" dedi

2010 yılını yakın tarihimiz ile hesaplaşarak kapatmıştık. 2011'de ise yoğun bir şekilde Osmanlı'yı tartışıyoruz. Ne yaklaşan seçim, ne ekonomideki gelişmeler ne de heykel tartışmaları...
Türkiye'nin gündeminde şu sıralar Muhteşem Süleyman ve Hürrem Sultan'ın dillere destan aşkı var. Dizinin şu ana kadar yayınlanan iki bölümünde 600 yıllık imparatorluğun en parlak döneminden çok, iki aşığın entrikalarla dolu özel hayatının sırlarına vakıf olduk.
Osmanlı'nın en büyük padişahı Kanuni'nin kadın ve içkiye düşkün bir kişilik olarak anlatıldığını iddia eden çevrelere göre dizi yayından kaldırılmalı. Yapımcılar ise, tarihi belgeleri referans alarak senaryoyu oluşturdukları iddiasında ve biraz sabır istiyorlar. Tartışmaların odağındaki "Muhteşem Yüzyıl"ı Türkiye'nin önde gelen tarihçilerinden Prof. Dr. Yusuf Halaçoğlu ile konuştuk. O da diziyi beğenmeyenlerden. Tarihin çarpıtıldığını ve çok ciddi mantık hataları yapıldığını belirtiyor. 2 bölümde tam 20 yanlış tespit etmiş. Tarihçi gözüyle Muhteşem Yüzyıl'ı merak ediyorsanız, bu röportaj tam size göre...
- Dizide sizi rahatsız eden en temel yanlışlıklar neler oldu?
Hangi birinden başlamak lazım bilmiyorum. Dizinin tarihi bir nitelik taşıdığını söylemek zor. Kanuni'yi uçkuruna düşkün bir padişah gibi anlatıyorlar. Osmanlı 600 yıl sürmüş, muntazam bir devlet ve Kanuni o devletin en önemli padişahlarından biri. Diziyi izleyen Kanuni'nin hayatının haremde geçtiği gibi bir algıya sahip olur.
- Padişahların da bir özel hayatı vardı ama değil mi?
Elbette vardı. Kanuni İstanbul'a gelmeden önce her şeyi yaşamış bir adamdı. Daha 15 yaşındayken sancak beyliği yaptı. Bolu, Şebin Karahisar, Kefe ve Manisa'yı yönetti. Gücü, kadınları, dünya nimetlerini İstanbul'da tanımadı. Padişah olur olmaz sadece haremle ilgilenecek bir adam değildi. Çok iyi yetiştirilmiş bir devlet adamıydı.
- Ne yaptı peki tahta çıkar çıkmaz?
Gerçek hayatta Kanuni, babası öldükten sonra İstanbul'a gelir. Edirnekapı'da, Çorlu'dan gelen cenazeyi karşılar. Fatih Camii'nde namaz kılınır. Sonra tahta çıkma merasimi tamamlanır. Eyüp Sultan'da kılıç kuşanılır. Dizide bunların hiçbiri yok. Adam Manisa'dan geliyor. Daha cenaze defnedilmeden, haremden kız getiriyorlar padişaha. Böyle şey olmaz. Adamı hareme soktunuz tamam ama keşke bütün bunları anlattıktan sonra soksaydınız.

KAPIDAN GİREMEZ
- Ama bir Hürrem Sultan gerçeği de var ortada değil mi?
Bakın Kanuni cariyelerle, Hürrem Sultan'la ilgilenmiştir. Bu son derece normaldir. Ancak harem dizide anlatıldığı gibi bir yer değildir. Bu kadar şirretlik yapan bir Hürrem'i sarayın kapısından içeri almazlar. Herkes sarayda haddini bilmek zorundadır. Hürrem dahil.
- Kadınlar bu kadar etkin miydi Osmanlı'da?
Sadece Harem'de. Devlet işlerinde bir etkinlik söz konusu değildi. Tabii Hürrem biraz etkin olmuştur Osmanlı'da. Çünkü Kanuni kendisine aşık. Bir sürü mektup yazmış Hürrem'e. "Kapında kölen olayım" diye başlayan mektupları var. Hürrem'e kadar hükümdarların Türk eşlerinden olan çocukları tahta geçerdi. Hürrem'le bu gelenek bozuldu. Zaten Osmanlı'nın çöküşü de böyle başladı.

ASILLARINA BENZEMİYOR
- Dizideki oyunculuk performansını nasıl buldunuz?
Ben dizinin teknik yönüyle ilgili eleştiride bulunamam. Ancak oyuncular Kanuni ve Hürrem'e benzemiyor. İkisi de çok yaşlı duruyor. Kanuni tahta çıktığında 26 yaşındaydı. Dizideki oyuncu 41 yaşındaymış. Hürrem saraya 14 yaşında geliyor. Oyuncu bayan da gerçek Hürrem'e göre yaşlı.
- Fiziki özellikleri de mi benzemiyor?
Kanuni'ye hiç benzemeyen bir adamı getirmişler padişah yapmışlar. Kanuni ince, uzun bir adamdır. O dönemden kalan tüm resimlerde bu görülüyor. Çok vakur bir duruşu var. Dizideki gibi pehlivan görünümlü ve toplu bir yapısı yoktur.
- Diziye gösterilen tepkiler biraz abartıldı mı acaba?
Madem bu bir kurgu, padişahın, o dönemin önde gelenlerin isimlerini kullanmasalardı. Ya da Hürrem'in hayatını anlatacaklarsa, ona uygun bir isim belirleselerdi. Hem o dönemin şahsiyetlerini kullanacaksın hem de saçmalayacaksın. Bu kabul edilemez. Ben tarihi olayların filme çekilmesinden yanayım. Çünkü insanlar okumuyor. Ancak tarihi çarpıtmadan yapılmalı her şey. Hiç olmazsa tarihin akışına uygun senaryo yazılmalı.
- Bu dizinin bir tarih danışmanı var. O bu yanlışlıkları görmedi mi sizce?
Erhan Afyoncu'nun Kanuni dönemine ilişkin bir çalışması var mı ben bilmiyorum. Çok değerli akademisyenlerimiz var o döneme ilişkin araştırmalar yapmış. Zaten 3-4 kişilik bir danışman kadrosu oluşturulsaydı bu hatalar yapılmazdı.
- Diziyi izleyecek misiniz bundan sonra?
İzlemezsem bir şey kaybetmem. Ayrıca Kanuni dönemini bu senaryoyu yazanlardan daha iyi bildiğimi düşünüyorum.
- Diziye bir not vermeniz gerekirse...
Ben not vermem. Tarihi bir film gibi nitelik taşımıyor çünkü. Daha baştan çuvalladılar.

MUHTEŞEM 20 YANLIŞ
- Kanuni dizide pantolon giyiyor. Osmanlı'ya pantolon 2. Mahmut döneminde 1800'lerde geldi.
- Saraydaki kadınların kıyafetleri 19. yüzyıl Fransız modası. 16. yüzyıldaki giyim tarzına uymuyor.
- Osmanlı'da şehzadeler sakal bırakmazdı. Kanuni'de ilk tahta çıktığında sakalsızdı. Dizideki Kanuni sakallı olarak İstanbul'a geldi.
- Kaptan-ı Derya Cafer Paşa kılıçla idam edildi. Osmanlı'da üst düzey görevliler kementle boğularak idam edilirdi.
- İdamlar kılıçla değil, balta ile olurdu. Bu iş için baltacı adı verilen görevlileri vardı.
- Paşanın kafansının kesildiği taş ibret taşıdır. Bu iş için kullanılmaz. Teşhir amaçlıdır.
- Padişah dizideki gibi idamları seyretmez. Ölen kişinin kanlı gömleği infazdan sonra kendisine gösterilir.
- Kanuni'ye "Muhteşem" lakabını Batılılar taktı. Osmanlı'da bu lakap kullanılmadı.
- Osmanlı'da padişahlar tahta çıkınca 121 pare top atışı yapılırdı. Dizide havai fişek atıldı. O dönemde Osmanlı'da böyle bir gelenek yoktu.
- Sokakta yaşayan meczup gibi gösterilen Matrakçı Nasuh, dönemin önde gelen ilim adamlarından biri. Kanuni ile Manisa'dan beri beraber. Dizide padişahla İstanbul'da tanıştı.
- Kanuni tahta çıktığında 26 yaşındaydı. Halit Ergenç 41 yaşında.
- Hürrem Sultan 1506 doğumlu. 14 yaşında saraya geldi. Dizide Hürrem'i canlandıran Meryem Uzerli 27 yaşında.
- Kanuni tahta çıktığında harem Topkapı Sarayı'nda değil, eski saraydaydı.
- Yabancı devlet elçileri dizideki gibi yerlerde süründürülerek huzura alınmazdı.
- Türk dünyası ve Türkmen boylarından gelenler hariç hiçbir elçi, Divan'ın toplandığı odaya giremezdi. Dizide girdi.
- Divan'da padişah konuşurken kimse konuşamazdı. Dizide konuşuldu.
- Harem'de sadece padişahın cariyeleri bulunmazdı. Dizide öyle yansıtıldı.
- Yeniçerilerin kıyafetleri dönemin kıyafetlerine uymuyor.
- Has odacıbaşı ve bazı vezirler kavuksuz geziyor. Bu mümkün değil
- Ciddi bir eğitim kurum olan Harem'e gelen kızlar en az 3 yıllık bir eğitimden sonra padişahın karşısına çıkarılır. Dizide Hürrem hemen padişahla karşılaşıyor.

ZAFER ŞAHİN (ANKARA)

Yeni Asır