RODOS - Pronto Tour "un 202 yolcu ve 84 personeli taşıyan Ankara gemisi sabah 10.00"da Rodos "a vardı. Liman dolu olduğu için bir süre açıkta bekledik. Gemiden Rodos şehrinin Tapınak Şövalyeleri tarafından inşa edilmiş kalesi ve kulesi ile geride uzanan binalarını izledik.

Bu kez rehberimiz Orhan Yıllar"dı. Limana girdiğimizde otobüslere binerek Mandraki bölgesine geldik. Antik limanın girişini sütunlar üzerinde biri dişi diğeri erkek iki geyik heykeli süslüyor. Bu heykellerin yerinde M.Ö. 280 yılında Dorlar tarafından inşa edilen Dünyanın yedi harikasından biri kabul edilen Rodos Heykeli Kolossos bulunuyordu.

Rehberimiz Orhan Yıllar Rodos heykelinin hikayesini şöyle anlattı:

RODOS HEYKELİ YIKILINCA PARA OLDU

Rodos 'un ilk sakinleri olan Dor 'lar, Argos 'tan gelen denizci bir kavimdi ve güneş ilahı olan Helios 'a taparlardı. M.Ö. 3. yy"da Makedonya Kralı Demetrios 'la yaptıkları bir savaşı kazandıktan sonra, zafer anıtı olarak ve ilahları Helios 'a şükran borçlarını ödemek için, Rodos limanının girişine Lindos 'lu heykeltıraş Khares'e büyük bir heykelini yaptırdılar. M.Ö.281-280 yılında yapılan 33 metre yüksekliğindeki bu tunç heykel, elinde bir meşale tutuyordu. Newyork limanındaki Hürriyet Heykeli 'ni andırıyordu.Rodoslular bu heykelin kendilerini ve adayı koruduğuna inanırlardı. Bu nedenle her yıl "Helicia" denilen şölenler düzenler, bu heykelin dibinde dört atlı bir arabayı denize atarlardı. İnanışlarına göre, Helios böyle bir arabayla dünyayı dolaşarak insanları gözetlerdi. Rodos heykeli ancak 50 yıl ayakta kalabildi. M.Ö. 223 yılında bir depremde yıkıldı. Bronz heykelin 400 ton kalıntıları Araplara satıldı. 9 bin deve yükü bronz heykelden musevi bir işadamı para yaptı.

OSMANLI AMİRALININ TÜRBESİNİ TÜRK AİLE KORUYOR

Daha sonra yürüyerek Barbaros Hayrettin Paşa ile Preveze Deniz Zaferi "nde Andre Dorya"yı yenen filonun amirallerinden 1609"da 103 yaşında ölen Murat Reis 'in türbesine gittik. Türbenin çevresinde Osmanlı denizcilerinin mezarları bulunuyordu.

Hint Okyanusu Filolar Komutanı olan Murat Reis 'e ait türbenin bekçiliğini eşi ile birlikte yapan 76 yaşındaki Şaban Karkınlıoğlu, "Biz elimizden geldiğince mekanların bakımını da yapıyoruz. Türbe ve camiyi ziyaret edenlerin desteği ile yaşamımızı sürdürüyoruz." dedi.

Süheyla Karkınlıoğlu ise sadece Türkiye 'de yaşayan akrabalarını ziyaret amacıyla türbeden birkaç defa ayrıldığını ifade ederek, "Ömrümüz burada geçti. Bu mübarek mekanların bekçisi olmak büyük mutluluk" dedi.

Yılın 285 günü bulutsuz olan Rodos "ta 43 ayrı yerleşim birimi bulunuyor. Zeytincilik, balcılık, şarapçılık yapılan adaya su gemilerle taşınıyor. Yılda 1.4 milyon turist alan Rodos "ta suya ton başına 3.5 euro ödüyor. Ancak zeytincilik tarımını destekleyen AB adaya zeytinin kilosu başına 3.5 euro ödüyor. Yunanıstan "da işsizlik 9.8 iken Rodos "ta işsizlik olanı yüzde sıfır.

LİNDOS KÖYÜ

Daha sonra otobüslerle İtalyan mahallesi içinden geçerek yol aldık. Rodos "un inci gibi kumlarıyla ünlü Lindos köyüne vardık. Köyün yüksek tepesindeki kalede Akropol bulunuyor. Otobüslerden inerek verilen kumanyaları aldık. Belediye otobüsleri plaja yakın bölgeye kadar ücretsiz taşıma yapıyorlar. Ancak kalabalık ve sıra bekleme ile gececektik.

Kısıtlı sürede denize germek için yokş aşağı yaklaşık 10 dakikalık yürüyüşle plaja vardık. Bir ağaç altına yerleşip kumanyayı yedik. Sonra ateş gibi yanan kumların üzerinden kendimizi denize zor attık. Lindos plajında dniz pırıl pırıl zve havuz gibiydi. Ayaklarımızın altında balıklar yüzüyordu ve deniz çok ilerde derinleşiyordu.

FALİRAKI PLAJI

Lindös dönüşü şansımız vardı. Belediye otobüsüne binerek aşırı sıcakta tepeye tırmanmaktan kurtulduk.

Rodos "un en ünlü sayfiye ve eğlence yeri Faliraki"ye gittik. Deniz kirliydi. Burada kum yerine siyah renkli volkanik çakıl taşlarından oluşan sahip vardı. Güneş ışınlarıyla ateş gibi olan volkanık çakılları vücudumusa koyarak spa"larda yapılan taş masajını gerçekleştirdik. Daha sonra kafeler, lokantalar ve mağazaların yer aldığı Faliraki çarşısını gezedik.

KANUNİ "NİN GİRDİGİ KAPIDAN GİRDİK

Rodos şehrinin UNESCO Dünya Mirası Listesi 'nde olan Tapınak Şövalyeleri tarafından inşa edilmiş kalesi ve surlarla çevrili şehrin Büyük Üstad Kapısı"nda inerek yürüyüş turumuza başladık. Birbirine köprülerle bağlı iç içe sıralı surlar, aralarda hendeklerle tarih boyunca kalinin iyi korunduğunu öğrendik. Ancak 1522"de Osmanlı kuşatması sonucu Kanuni Sultan Süleyman tarafından fethedilen kaleye girdik.

Kanuni "nin kaleye girdiği kapının üzerinde "Muhammed"in yolundaki müminlerle Allah adına fethettik" yazılıydı.

ŞÖVALYELER SOKAĞI

Rodos 'ta Tapınak Şövalyelerinin kaldığı sokak. Sokağın adı Chevaliers. Adada eski ne varsa restore edilmiş. Bu sokaktaki binalar da restore edilmiş ve bazıları kullanılıyor. St . John Şövalyeleri bu sokakta yaşamış ve Rodos "u korumuş. Rodos yıllar boyu üç kültürün etkisinde kalmış; Aziz John Şövalyeleri, Osmanlılar ve İtalyanlar .Osmanlılardan kalma camiler de var. Bunlardan biri Süleyman Camii . Sözde bakım için kapalıymış. Bakım adı altında camileri açmıyorlar.

Şövalyelerden kalma "Büyük Efendi"nin yeri" ni ( bir nevi saray) İtalyanlar restore etmiş. Babalarının hayrına değil tabii. Mussolini "ye yazlık olarak. Gelip keyf çatsın diye. Ama Mussolini "ye kısmet olmamış bu sarayda dinlenmek. Adaya adımını atamamış.

CEM SULTAN 'IN EVİ

Fatih Sultan Mehmed 1481 Mayıs'ında öldüğünde iki şehzadesi vardı: Büyüğü Amasya Valisi Bayezid , küçüğü Konya Valisi Cem . Padişahın beklenmedik ölümü karşısında paniğe kapılan sadrazam Karamani Mehmed Paşa her iki şehzadeye de ulak gönderdi.

İstanbul 'a önce kim ulaşırsa tahta o çıkacak, Fatih 'in koyduğu yasa uyarınca, "devletin bekası için" kardeşini katledecekti. Çünkü en büyük Şehzade Mustafa yıllar önce hamamda fenalaşıp ölmüş ya da öldürülmüştü.

Anadolu Beylerbeyi Sinan Paşa , Cem Sultan 'a gönderilen ulağı yakalatıp öldürttü. Böylece daha uzakta olmasına rağmen Bayezid İstanbul 'a gelerek tahta çıktı. Ne var ki Cem ağabeyinin padişahlığını tanımadı. Onun, babaları Fatih şehzadeyken, kendisinin ise padişah olduktan sonra doğduğunu, dolayısıyla tahtın kendi hakkı olduğunu iddia ediyordu.

Cem bir ordu toplayıp Bursa 'ya geldi, adına hutbe okuttu; Bayezid , kardeşinin üzerine yürüyüp onun ordusunu Yenişehir 'de bozguna uğratınca kaçmak zorunda kaldı. Önce Memluk Sultanı Kayıtbay'a sığındı, ondan yeterli güvenceyi alamayınca, babası zamanında barış müzakerelerini sürdürdüğü için yakından tanıdığı Sen-Jan Şövalyaleri ile ilişkiye geçti ve onlardan sığınma isteğinde bulundu. Böylece 13 yıl sürecek ve 35'inde ölümle sonuçlanacak sürgün hayatı da başlamış oldu.

Şövalyeler Sokağı'nda dar bir sokakta büyükçe bahçeli Cem Sultan 'ın kaldığı ev vardı.

OSMANLI KAHVESİ KEYFİ

Osmanlının Musevilerle birlikte yaşadığı eski evlerin yer aldığı bölgede Süleyman Camii , Mustafa Paşa Camii ve Osmanlı Kütüphanesi önemli yapıtlar bulunuyor.

Çok değerli kitapların bulunduğu kütüphanenin kapalı olması hepimizi üzdü.

Osmanlı çarşısında eşi Bihter ile Osmanlı Kahvesi "nin işleten Ali Memiş "te kahve içerek yorgunluk attık.

Hipokrates"in çevresinde hastaları tedavi ettiği Çinili Çeşme "de sıcaktan bunalar güvercinleri izledik. Musevi mahallesinde sinagogu gördük. Almanların işgalinde Rodoslu museviler Türk oldukları konusunda ikna edilerek katliamdan kurtarılmışlardı. Meydanda musevilerin katliam anıtını gördük.

Daha sonra Rodos çarşısında dolaştıktan sonra gemiye döndük.

RODOS "UN FETHİ

Anadolu "nun güneybatısında bulunan Rodos Adası , ilk olarak 672'de, Emevîler zamanında, Bizanslılardan alındı. Ada , 680"de tekrar Bizanslılara geçti. Daha sonra Akka "dan kovulan Hospitalier şövalyeleri, buraya yerleştiler (1291). Hıristiyanların en kuvvetli ileri karakolu oldu. Anadolu ve Mısır "a yönelik Haçlı seferlerinde üs olarak kullanıldı. Fethi için, birçok seferler düzenlendiyse de muvaffak olunamadı. Fatih Sultan Mehmed Han zamanında fethe yaklaşıldı ise de, yine muvaffak olunamadı (1480). Cem Sultan "ın, Rodos şövalyelerinin eline geçmesi, onları daha da azgınlaştırdı. Bayezid Han 'dan sonra tahta geçen Yavuz Sultan Selim Hanın Mısır "ı fethetmesiyle, Rodos "un önemi daha da arttı . Anadolu "dan Mısır "a giden deniz yollarının emniyetinin tam olarak temin edilmesi, artık katî bir zaruret hâlini almıştı. Yavuz Selim Han , bu maksatla hazırlıklara girişilmesini emretti. Ömrünün vefa etmemesi yüzünden, Rodos "un fethi, oğlu Kanunî Sultan Süleyman Hana kaldı. Kanunî Sultan Süleyman Hanın, Rodos şövalyelerinin elindeki Rodos ada ve şehrini, 29 Aralık 1522"de ele geçirdi. Kanunî Sultan Süleyman Han , 29 Aralıkta şehre girip kaleyi gezdi. 2 Ocak Cuma günü ise, camiye çevrilen Saint Jean Kilisesinde Cuma namazını kıldı. Nâmına okunan hutbeyi dinledi. Aynı gün, adadan ayrılıp Marmaris "e geçti.Sancakbeyi olarak Mehmed Bey tayin edildi. Bundan sonra birçok cami, imaret , mektep, medrese ve yol yapılıp ada imar edildi.

ÖZKAN ALTINTAŞ -TÜRKİYE TURİZM